Νάξος, Διαδρομή Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος 1:
Απεράθου – Άγιος Ιωάννης Θεολόγος – Αγία Κυριακή – Πηγή Καλλονής – Σμυριδορυχεία – Μοδιού – Μουτσούνα
Σημεία Ενδιαφέροντος
- Βυζαντινός ναός Αγίου Ιωάννη Θεολόγου (αρχική κτίση 7ος αι.)
- Γέφυρα του Καμηλάρη
- Βυζαντινός ναός Αγίας Κυριακής (8ου – 9ου αιώνα)
- Πηγή Καλλονής
- Εγκαταστάσεις σμυριδορυχείων Κακόρυακα
Διαδρομή που ταυτίζεται με την παλαιά ημιονική οδό πρόσβασης των Απεραθιτών σμυριδεργατών στα ορυχεία σμύριδας. Λιθόστρωτη στο μεγαλύτερο μέρος της, διασχίζει πλούσιο σε βλάστηση και εναλλαγές τοπίο.
Αφετηρία της διαδρομής είναι τ’ Απεράθου, φημισμένο για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική φυσιογνωμία και τον πλούσιο λαϊκό πολιτισμό του ορεινό χωριό του νησιού. Επικρατέστερα είδη χλωρίδας στο πρώτο κατάφυτο τμήμα της πορείας είναι βελανιδιές, αμυγδαλιές, συκιές, αγριαχλαδιές, πρίνοι και ασφένταμοι. Η διαδρομή κινείται παράλληλα στη ρεματιά της Κορακόγουρνας, όπου επικρατούν πικροδάφνες, λυγαριές, βάτοι κλπ.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, πρώτος σταθμός του περιηγητή μετά από μικρή παράκαμψη στην περιοχή Αφικλή, συνιστά σπάνιο δείγμα βυζαντινής βασιλικής μικρασιατικού τύπου του 13ου αιώνα και είναι αναδομημένος σε προγενέστερο ναό του 7ου-8ου αιώνα.
Στο μέσο περίπου της πορείας, το τοπίο γίνεται τραχύ και το λιθόστρωτο αποκτά μνημειακό χαρακτήρα υπαίθριας λαϊκής αρχιτεκτονικής, όπου εντυπωσιάζει η λιθόκτιστη γέφυρα του Καμηλάρη. Επόμενος σταθμός είναι η Αγία Κυριακή στην περιοχή Καλλονής, ναός μεσοβυζαντινής περιόδου του 8ου-9ου αιώνα με ανεικονικό διάκοσμο, ο οποίος πιστοποιεί την καταγωγή του από την εποχή της Εικονομαχίας.
Η διαδρομή στη συνέχεια κατηφορίζει ομαλά προς τα σμυριδορυχεία του Κακόρυακα, όπου στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του εναερίου σιδηροδρόμου μεταφοράς της σμύριδας και οι γαλαρίες εξόρυξης.
Το ίδιο μονοπάτι συνεχίζεται μέχρι τις ανατολικές ακτές, καταλήγοντας στο επίνειο τ’ Απεράθου, τη Μουτσούνα, με παράκαμψη προηγουμένως προς την παραλία του Αζαλά.